Faciale asymmetrie
Diagnostische workup
Welke diagnostische middelen?
Klinische foto’s
2D radiografie (OPG + TELE + AP)
Cefalometrische evaluatie
3D fotografie
3D radiografie (CBCT)
Intra-orale scanner
Modellen
Botscintigrafie
SPECT
Polsradiografie
Orthognatische evaluatie
T-scan
MRI
Cartesiaans kruis:
Geeft Dentale & Skeletale middellijnen van BK & OK
CAVE: extractie fronttand – accessoir frontelement
Beoordelen asymmetrie:
Radiologische opnamen: OPG
Al dan niet symmetrisch voorkomen condyli – ramus ascendens
CAVE: juiste positie beeld nemen!
Radiologische opnamen: AP
Horizontale lijn doorheen orbitaal vlak => Vglk met lijn van occlusaal vlak
Klinische foto:
Interpupillaire lijn => Vglk met lijn door beide commisura labialis
Latje tussen pupillen EN op latje laten toebijten
Scoliose patiënten:
Altijd full body RX
SPECT-CT:
Kijkt Tracercaptatie (99lTc-MDP) tusssen beide condylaire groeicentra
NORMAAL: verschil li tov re MAX 12%
PATHOLOGISCH: verschil li tov re > 12%
Welke zijde hypercaptatie en welke Hypocaptatie? ALTIJD CORRELATIE MET KLINIEK!!!
VRAAG 1: Betreft het een defect van de weke weefsels of bot?
Vergelijk symmetrie in RUST (statisch) & BEWEGING (dynamisch) Oorzaken asymmetrie?
Littekens: parotidectomie => perifere facialisparese
Radiotherapie: 30Gy, geen groei suturen (KINDERLEEFTIJD)
Musculaire oorzaken
Parry-Romberg: dystrofie van weke delen (onderhuids vet) EN skelet
Torticollis: contractuur M. SCM=> Als congenitaal: CHIRURGIE < 5 jaar!
Macroglossie
Unilaterale masseterhypertrofie
Thv Vetweefsel
Congenitaal infiltrerende lipomatose
Faciale lipodystrofie
Lymfovasculaire afwijking
Melkerson Rosenthal: asymmetrie van lippen obv granulomateuze ontsteking (evt + facialisparese)
Facialisparese:
Centraal vs Perifeer
Volledige hemifaciale parese vs individuele takken (r. Marginalis submand)
VRAAG 2: waar bevindt zich de skeletale asymmetrie?
Asymmetrie thv bot => ga altijd van BOVEN naar BENEDEN:
Schedelbasis
Orbitae
TMJ
Neus
Maxilla
Tanden
Mandibula
Kin
Kijk altijd na:
Bi-pupilaire lijn
Occlusaal vlak
Skeletale midlijn – Dentale midlijn
Kaakhoek
Yaw: afwijking kaken in horizontaal vlak
Pitch: afwijking kaken in sagittale vlak
Roll:afwijking in frontale vlak
VRAAG 3: schedelbasis en orbitae
BeĂŻnvloedt:
Interpupillaire lijn – Fossa Glenoïdalis – Maxilla
Verschillende oorzaken:
Unilaterale coronale craniosynostose=> ALTIJD AFWIJKENDE OORIMPLANTATIE
Posterieure plagiocephalie
Torticollis => chirurgische correctie < 5j
Scoliose=> (!) Oorzaak (!) van faciale asymmetrie & TMJ klachten
Laterale Kruisbeet
Unilateraal LAGER oor (door scheefstand hoofd!)
Differentiaal diagnose: dmv RX wervelzuil!
Verschillende afwijkingen binnen “Tessier groep 3”
CAVE: grote interindividuele verschillen qua observators! Daarom: objectief mbv 3D beeldvorming (CT/CBCT)
VRAAG 4: TMJ betrokken?
Verschillende vragen:
Verworven vs congenitale aandoening
Functie van TMJ gecompromitteerd?
Stabiel of evolutief? Secundaire effecten OK/BK/Tanden/Kin
Effect Botscintigrafie
Verworven versus Congenitaal
Bij verworven aandoening:
Onderontwikkeling TMJ
Condylaire fractuur
Artritiden
Ankylose
Radiotherapie
Condylaire resorptie
Overontwikkeling TMJ
Tumoren
Aneurysmale botcyste
Condylaire hyperplasie
Traumatische occlusie:
Kan leiden tot asymmetrie!=> Dwangbeten & traumatische contacten => Traumatische contacten: wegslijpen!
Congenitale aandoening
Hemifaciale microsomie (Goldenhar syndroom = Oculo-Auriculo-Vertebrale dysplasie)
Syndroom Van Treacher-Collins
Ankylose TMJ
Wat?
Beenderige – OF – fibreuze verbinding tussen TMJ & schedelbasis
Kliniek
Beperkte mondopening
Als op kinderleeftijd: gestoorde groei & faciale asymmetrie.
Atrofie M. Temporalis
Diagnose:
RX OPG:
Bilaterale coronoĂŻdale hyperplasie
Verdwijnen gewrichtsspleet
Antegonial notching
Shift van midlijn NAAR aangetaste zijde
Therapie
Kinderleeftijd: GAP arthroplastie & interpositie costochondrale greffe.
Condylaire Hyperplasie
Wat?
Verworven aandoening met SNELLE Groei
Kliniek
SNELLE GROEI:=> Ipsilaterale open beet mét shift van midlijn naar pathologische zijde
TRAGE GROEI:=> Contralat open beet mét shift van midlijn naar pathologische zijde
Mondopening KAN beperkt zijn.
KIDS: kan leiden tot Hemimandibulaire hyperplasie!
Therapie
VOLW: Condylaire shave mét IMF
KIDS: Condylectomie, GEEN IMF, WEL functionele apparatuur (idem R/: als condylusfractuur) => Herstel occlusie mbv twin-block in end-to-end.
Bij té laat doorsturen => skewing (occlusie volgt golfplaatpatroon)
Goldenhar syndroom
Wat?
Hypoplasie Condylus – Ramus ascendens – Fossa glenoïdalis
4 types (afh van ernst).
Beperkte hypoplasie=> Volledig afwezig zijn van TMJ.
Therapie
Distractieosteogenese(-): meer pijnlijk(-): uitwendige littekens
VRAAG 5: is de maxilla betrokken?
Asymmetrie thv Maxilla?
MOEILIJK te bepalen! Yaw – Roll – Pitch
Neusfiltrum als basis van Midlijn (NIET schedelbasis)
Bepaal: dentale & skeletale midlijn!
Verschillende oorzaken Maxillaire hypoplasie:
Hemifaciale hypoplasie
Maxillaire hypoplasie
Hemifaciale hyperplasie
Maxillaire hyperplasie
Asymmetrische extracties
Adaptieve asymmetrie (tov mandibula)
Post-heelkundige asymmetrie
Posttraumatische asymmetrie
Congenitale syndromen (Schisis)
Tand- weke weefsel-bot-sinuspathologie (RT/Fibreuze dysplasie/…)
Eigenschappen?
in tijd
Skewing:
Occlusie volgt GEEN vlak, WEL golfplatenpatroon
Yaw:
Rotatie maxilla in horizontale vlak => vaak NA SARPE met asymmetrische expansie (iatrogeen!)
Pitch:
Rotatie Maxilla in sagittale vlak => “inclinatie/steilheid van front
Roll:
Rotatie van Maxilla in frontale vlak.
CAVE: Midlijndeviatie > 2mm wordt NIET aanvaard door patiënt!Niet altijd skeletaal, soms ook dentaal (asymmetrische extractie/…) => Behandeling: orthognatische chirurgie/orthodontie mbv OBA’s
VRAAG 6: is de mandibula betrokken?
OK: Kin
OK: Hemifaciale hyper-/hypoplasie
Hemifaciale hyper-/hypoplasie: kijk welke kant normaal is (mbv symmetrie-studies).
Hemimandibulaire elongatie
Horizontale component is DOMINANT
Kliniek:
WEL gelijke verticale hoogte bilateraal!
Horizontaal verschil li versus re => geeft midlijn shift => vaak combo DENTALE & SKELETALE shift!
Goniale hoek zal afplatten bij elongatie!
Behandeling
Occlusie peroperatief corrigeren
CAVE: als je goede occlusie bekomt => vaak bijkomende genioplastie nodig!
Hemimandibulaire hyperplasie
Verticale component is DOMINANT
Kliniek:
Meer hoogte hemi-mandibula & corpus (toename afstand apices & nervus)
Ipsilateraal open beet MET compensatoire malocclusie thv maxilla MET linguoversie van tanden in OK.
CAVE: NIET altijd malocclusie!
Behandeling: zenuw lokaliseren, osteotomie & overtollig bot X
Kinderleeftijd (!) => TIJDIG doorsturen!
Kinderleeftijd => Condylectomie
12 jaar => Condylectomie + corrigerende osteotomie
Volw leeftijd: zéér moeilijke behandeling (osteotomie & overtollig bot)
Bilaterale mandibulaire hyperplasie
Kliniek
Sterk prominente kin: “Habsburgse kin”
Klasse III
Esthetische Outcome => Afh van mentolabiale plooi
Behandeling
BSSO-setback => vaak onvoldoende > 1cm: sterke kans op recidief.
IVRO & CoroĂŻdectomie (evt bilateraal) met 6w IMF=> (-) IVRO zal Goniale hoek afplatten!
Hemifaciale hyper-/hypoplasie
½ deel van gezicht: Orbita – Maxilla – Mandibula
Diff. diagnose links of rechts?
Orbita hypoplasie: zal méér naar onder staan!
Mandibula hyperplasie: toename afstand apices & nervus, toename hoogte hemimandibula, ipsilateraal open beet met compensatoire malocclusie thv maxilla & linguoversie tanden OK
Conclusie
Kijk EERST naar Weke delen => Bot
Beoordeel bot systematisch van Boven => Beneden
Asymmetrische extracties: vaak negatief effect op esthetiek
Heel arsenaal aan corrigerende ingrepen voor asymmetrie
Asymmetrie & ontstaan open beten/kruisbeten bij kids=> tijdig insturen!!!
Last updated